Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh tỉnh Bạc Liêu – Tự hào truyền thống 80 năm rèn luyện, xây dựng và trưởng thành
Trải qua 80 năm rèn luyện, cống hiến và trưởng thành, tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong (TNTP) Hồ Chí Minh đã không ngừng được củng cố và ngày càng lớn mạnh cả chất lượng và số lượng, thu hút mạnh mẽ sự tham gia của thiếu niên và nhi đồng, tạo được niềm tin và sự ủng hộ của các cấp, các ngành và toàn xã hội trong công tác giáo dục, chăm sóc và bảo vệ trẻ em nói riêng, công tác Đội và phong trào thiếu nhi trên địa bàn tỉnh nói chung.
Lịch sử ra đời của Đội TNTP Hồ Chí Minh
Ngày 03/02/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời đảm đương sứ mệnh cao cả lãnh đạo giai cấp công nhân và toàn thể nhân dân Việt Nam đấu tranh giành giải phóng dân tộc và giai cấp. Từ khi thành lập, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn luôn chú ý đến lực lượng thanh thiếu nhi, phong trào thanh thiếu nhi nước ta ngày càng phát triển mạnh mẽ. Từ đó, tổ chức Đội từng bước được hình thành. Tháng 10/1930, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ nhất đã đề cập đến việc tập hợp thiếu nhi vào các tổ chức thiếu niên cách mạng, Hồng nhi đoàn… và giao cho Đoàn thanh niên phụ trách.
Và chỉ một năm sau ngày thành lập, Đảng đã thấy rõ tầm quan trọng của việc thành lập tổ chức Đoàn, ngày 26/3/1931, Hội nghị lần thứ 2 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã ra Nghị quyết thành lập tổ chức Đoàn Thanh niên. Tiếp theo sau đó, tại Hội nghị lần thứ 8 của Trung ương Đảng vào tháng 5/1941, Trung ương Đảng đã ra quyết định thành lập Mặt trận Việt Minh để đoàn kết các lực lượng đánh Tây, đuổi Nhật, giành độc lập tự do cho dân tộc Việt Nam. Ngay sau đó, ngày 15/5/1941 tại thôn Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, Hội Nhi đồng Cứu quốc (nay là Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh) được thành lập và được gia nhập Mặt trận Việt Minh, hoạt động theo điều lệ của Mặt trận Việt Minh với nội dung “Dự bị đánh Tây, đánh Nhật làm cho Việt Nam hoàn toàn độc lập".
Ngày đầu tiên thành lập, Đội có 5 đội viên là Nông Văn Dền (bí danh là Kim Đồng) được bầu làm đội trưởng, Nông Văn Thàn (bí danh là Cao Sơn), Lý Văn Tịnh (bí danh là Thanh Minh), Lý Thị Nì (bí danh là Thủy Tiên) và Lý Thị Xậu (bí danh là Thanh Thủy).
Đội TNTP Hồ Chí Minh thành lập là nhu cầu tất yếu của lịch sử đất nước, bởi lịch sử Đội TNTP Hồ Chí Minh và phong trào thiếu nhi Việt Nam là bộ phận trong lịch sử dân tộc, lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, lịch sử Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Đội là tổ chức của thiếu nhi Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam sáng lập, được Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh phụ trách, ra đời nhằm tập hợp thiếu nhi vào một tổ chức thống nhất từ Trung ương đến địa phương dưới sự hướng dẫn, phụ trách của Đoàn thanh niên, giáo dục các em theo tinh thần cách mạng và coi các em là một lực lượng cách mạng. Đội luôn là tổ chức nòng cốt trong các phong trào thiếu nhi, là lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường, là lực lượng dự bị của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
Tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh qua 80 năm xây dựng và trưởng thành
Từ ngày thành lập đến nay, Đội đã đổi tên nhiều lần cho phù hợp với yêu cầu của từng giai đoạn cách mạng và nguyện vọng của thiếu niên, nhi đồng, cụ thể như: Năm 1941: Hội Nhi đồng Cứu quốc (sau đó đổi là Đội Thiếu nhi Cứu quốc); Tháng 3/1951: Đội Thiếu nhi tháng Tám; Ngày 4/11/1956: Đội Thiếu niên Tiền phong Việt Nam; Năm 1970 - nay: Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh. Sau ngày thành lập, vâng theo lời Bác dạy, cùng cha anh làm cách mạng, Đội thiếu nhi cứu quốc được thành lập ở khắp các địa phương trong cả nước. Bên cạnh việc tập hợp, giáo dục thiếu niên nhi đồng, các Đội Thiếu nhi Cứu quốc đã tham gia cách mạng góp phần vào thắng lợi của cách mạng Tháng Tám 1945. Các đội viên, thiếu nhi tích cực tham gia hoạt động cách mạng như làm liên lạc, trinh sát, bảo vệ trật tự trị an, bảo vệ xóm làng, tham gia lao động tiết kiệm, xoá mù chữ... đã lập công xuất sắc, nhiều đội viên thiếu nhi anh hùng xuất hiện như Kim Đồng, Dương Văn Nội, Phạm Ngọc Đa, Vừ A Dính... của thời kỳ chống Pháp đã trở thành những gương sáng cho các thế hệ thiếu nhi Việt Nam noi theo, làm sáng ngời trang sử của Đội Thiếu niên tiền phong.
Suốt 2 cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc, lớp lớp thiếu nhi Việt Nam ở hai miền Nam, Bắc đã góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc như: Phong trào Trần Quốc Toản do Bác Hồ phát động năm 1948, đến nay, công tác Trần Quốc Toản đã trở thành phong trào truyền thống của Đội ngày càng phát triển và có ý nghĩa xã hội rộng lớn; phong trào “Vì miền Nam ruột thịt”, “Việc nhỏ, chí lớn, chống Mỹ cứu nước”, “Làm nghìn việc tốt thực hiện 5 Điều Bác Hồ dạy”, đã có nhiều tập thể Đội và cá nhân đội viên giành danh hiệu “Cháu ngoan Bác Hồ”, nhiều đội viên thiếu niên tiền phong đã trở thành dũng sĩ diệt Mỹ, diệt nguỵ, các anh hùng thiếu nhi quên thân mình hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, xây dựng xóm làng như Trần Văn Thọ, Nguyễn Bá Ngọc, Kơpa Kơlơng, Trần Văn Uẩn...
Vâng lời Bác dạy:
“Tuổi nhỏ làm việc nhỏ
Tùy theo sức của mình
Để tham gia kháng chiến
Để giữ gìn hoà bình”.
Đội viên thiếu niên tiền phong và thiếu nhi Việt Nam đã không ngừng tu dưỡng và rèn luyện, tích cực xây dựng tổ chức Đội, góp sức vào sự nghiệp cách mạng chung. Suốt những năm qua, các phong trào và hoạt động của Đội luôn gắn liền với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội, gắn liền với mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đội đã tổ chức các hoạt động giáo dục phù hợp với lửa tuổi theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản, dưới sự hướng dẫn của các anh chị phụ trách, tạo cho thiếu niên nhi đồng biết vượt khó để học tập tốt, rèn luyện tốt, phấn đấu trở thành con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, Cháu ngoan Bác Hồ, góp phần xây dựng Tổ quốc Việt Nam giàu đẹp.

Đ/c Nguyễn Hoàng Thoại - UV. BCH TW Đoàn, Tỉnh ủy viên, Bí thư Tỉnh đoàn Bạc Liêu phát biểu Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ lần thứ XV - Năm 2020
80 năm qua, những trang vàng sử Đội và hào khí truyền thống của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh ngày càng sáng rọi. Lịch sử đó, truyền thống đó gắn liền với phong trào thiếu nhi Việt Nam và là một bộ phận không thể tách rời trong lịch sử Đảng, lịch sử dân tộc và lịch sử Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Với những cống hiến của Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh và thiếu niên, nhi đồng Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng và Nhà nước đã tặng Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh nhiều phần thưởng cao quý như: Huân chương Hồ Chí Minh nhân dịp kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Đội (tháng 5/1981), Huân chương Sao vàng nhân dịp kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Đội (tháng 5/2001). Thành tích đó đã đánh dấu một mốc son chói lọi trên con đường phát triển của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và lớp lớp thiếu nhi Việt Nam.
Trước sự phát triển vượt bậc về khoa học công nghệ và sự vươn mình đột phá vào quá trình hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh đã có những bước phát triển mới với hơn 8,2 triệu đội viên, hơn 4,1 triệu thiếu niên và hơn 4,6 triệu nhi đồng; hơn 24.200 tổng phụ trách trong các trường học, cán bộ phụ trách thiếu nhi ở địa bàn dân cư (tính đến tháng 12/2020); hàng ngàn cán bộ chuyên trách và đội ngũ cộng tác viên hoạt động trong các cơ sở Đội, Nhà thiếu nhi, đang ngày đêm miệt mài chăm lo cho sự phát triển của thế hệ măng non đất nước. Trong những năm gần đây, Đảng, Nhà nước, các cấp, các ngành tiếp tục dành sự quan tâm đặc biệt cho thiếu niên, nhi đồng và công tác trẻ em. Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 42-CT/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”; Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015 - 2020”; Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII thông qua Luật Trẻ em, trong đó có nhiều quy định, chế tài cụ thể để bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em; đặc biệt, Luật quy định Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức đại diện tiếng nói, nguyện vọng của trẻ em... Cùng với những chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước, Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI, Nghị quyết Đại hội Đoàn tỉnh Bạc Liêu lần thứ X về phụ trách Đội TNTP Hồ Chí Minh, chăm sóc, giáo dục thiếu niên nhi đồng, đẩy mạnh cuộc vận động “Vì đàn em thân yêu” cùng Kết luận số 75-KL/TWĐTN-CTTN ngày 14/9/2018 của Ban Thường vụ Trung ương Đoàn về “Nâng cao vai trò của Đoàn trong bảo vệ, chăm sóc, giáo dục thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2018 - 2022” đã thổi không khí và sức sống mới cho các hoạt động của Đội và phong trào thiếu nhi cả nước nói chúng, tỉnh Bạc Liêu nói riêng; từ đó tạo sự chuyển biến tích cực trong thực tiễn phong trào, công tác xây dựng Đội.
Kết quả đáng ghi nhận của Tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu
Hoà vào dòng chảy của công tác Đội và phong trào thiếu nhi cả nước, tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh các cấp trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu đã không ngừng được củng cố, xây dựng ngày càng chất lượng, đảm bảo yêu cầu phát triển trong điều kiện tình hình mới. Đội ngũ phụ trách thiếu nhi, cán bộ Đội được tăng cường, chất lượng nội dung sinh hoạt Sao nhi đồng được cải tiến, nội dung sinh hoạt Đội được đổi mới từng bước phù hợp với nhu cầu của thiếu nhi. Hoạt động Đội trong nhà trường từng bước được củng cố và nâng cao, hoạt động thiếu nhi ở địa bàn dân cư được đẩy mạnh và nhân rộng, công tác Sao nhi đồng có những bước phát triển, công tác bồi dưỡng đội viên lớn lên Đoàn có nhiều chuyển biến tích cực. Nhiều phong trào, hoạt động mới đã tạo ra hiệu quả xã hội thiết thực của thiếu nhi tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đoàn tỉnh Bạc Liêu lần thứ X, nhiệm kỳ 2017 - 2022, tổ chức Đoàn, Đội các cấp đã tập trung thực hiện 02 chỉ tiêu“Hỗ trợ ít nhất 20.000 thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn” và “Xây dựng mới tại mỗi xã, phường, thị trấn ít nhất 01 điểm sinh hoạt, vui chơi cho thanh thiếu nhi”. Qua 04 năm triển khai thực hiện, toàn tỉnh đã xây dựng mới được 17 điểm vui chơi mới, 38 sân chơi cho thiếu nhi tại các xã, phường, thị trấn; hỗ trợ được hơn 15.000 thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn dưới nhiều hình thức: hỗ trợ học bổng; các điều kiện sinh hoạt, học tập; quan tâm tới công tác hỗ trợ dài hạn cho các em thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn… với tổng mức kinh phí gần 20 tỷ đồng. Trong đó, nhiều đơn vị đã có cách làm sáng tạo, hiệu quả, như: tận dụng vật dụng tái chế để thiết kế sân chơi cho thiếu nhi, hay tổ chức các sân chơi lưu động, sân chơi văn hóa, dân gian...

Đ/c Trần Nguyễn Trường Giang - Phó Bí thư Tỉnh đoàn, Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh trao giấy chứng nhận cho các thầy cô giáo là Tổng phụ trách Đội tại Hội thi Giáo viên làm Tổng phụ trách Đội giỏi cấp tỉnh, năm học 2020 - 2021
Nhằm phát huy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề liên quan đến trẻ em, thực hiện Quyết định 1235/QĐ-TTg ngày 03/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em về các vấn đề liên quan đến trẻ em giai đoạn 2016 - 2020, trong những năm qua, Đoàn Thanh niên các cấp đã thường xuyên phối hợp với Ngành Lao động, thương binh và xã hội cùng các cơ quan liên quan tổ chức các diễn đàn trẻ em, Hội thi tìm hiểu Luật trẻ em, thành lập các Câu lạc bộ Trẻ em tại các xã, phường, thị trấn trến địa bàn tỉnh. Từ đó, kịp thời năm bắt tình hình trẻ em, giái đáp những thắc mắc, đề xuất với các cấp, các ngành có cơ chế và chính sách đặc biệt quan tâm đến đối tượng thiếu niên và nhi đồng trên địa bàn tỉnh, nhất là trẻ em vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trẻ em lang thang, bán vé số, gia đình khó khăn…
Phong trào “Thiếu nhi Việt Nam thi đua thực hiện tốt 5 điều Bác Hồ dạy” tiếp tục là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong các hoạt động của tổ chức Đội và thiếu niên, nhi đồng, thể hiện lòng biết ơn vô hạn của thiếu nhi Bạc Liêu đối với vị lãnh tụ, người cha già muôn vàn kính yêu của dân tộc, tạo môi trường học tập và rèn luyện, góp phần bồi dưỡng hình thành cho các em những giá trị phẩm chất tốt đẹp của người công dân mới xã hội chủ nghĩa. Chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi các năm học được Hội đồng Đội tỉnh xây dựng, cụ thể hóa theo 5 điều Bác Hồ dạy gồm: Tạo môi trường cho thiếu nhi thực hiện lời dạy “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào”; tạo môi trường cho thiếu nhi thực hiện lời dạy “Học tập tốt, lao động tốt”; tạo môi trường cho thiếu nhi thực hiện lời dạy “Đoàn kết tốt, kỷ luật tốt”; tạo môi trường cho thiếu nhi thực hiện lời dạy “Giữ gìn vệ sinh thật tốt”; tạo môi trường cho thiếu nhi thực hiện lời dạy “Khiêm tốn, thật thà, dũng cảm”.
Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ các cấp được tổ chức thường xuyên từ tỉnh đến cơ sở, nhằm biểu dương những thiếu nhi có thành tích xuất sắc tiêu biểu trong học tập, rèn luyện, thi đua làm theo 5 điều Bác Hồ dạy thiếu niên, nhi đồng và cũng là dịp thể hiện sự quan tâm chăm lo của các cấp uỷ Đảng, Chính quyền, các cấp, các ngành và toàn xã hội đối với thế hệ măng non của đất nước. Qua đó, hàng ngàn thiếu nhi tiêu biểu đã được tuyên dương tại các kỳ Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ các cấp và Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ cấp tỉnh và toàn quốc. Thông qua phong trào “Kế hoạch nhỏ”, tổ chức Đội các cấp đã triển khai với nhiều nội dung, hình thức mới phong phú, đa dạng như: tăng gia chăn nuôi, sản xuất, tiết kiệm và thu nhặt phế liệu, giấy vụn các loại… các mô hình hay, hiệu quả tiếp tục được duy trì như “Vườn rau của em”, “Đàn gà Khăn quàng đỏ”, “Căn nhà khăn quàng đỏ”, “Xe đạp 1.000 đồng giúp bạn đến trường”, “Nuôi heo đất giúp bạn đến trường”, “Nuôi heo đất – Nối vòng yêu thương”… góp phần giáo dục thiếu nhi về ý thức tiết kiệm, bảo vệ môi trường và tinh thần đoàn kết, tương thân, tương ái, sẻ chia cùng cộng đồng.
Vâng lời Bác Hồ dạy, phát huy truyền thống “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ” các thế hệ thiếu nhi đã tích cực tham gia phong trào “Nghìn việc tốt” và đã xuất hiện những tấm gương thiếu nhi tiêu biểu, những tập thể điển hình trên tất cả các mặt học tập, rèn luyện và tham gia các hoạt động xã hội như: Dũng cảm tham gia giữ gìn an ninh trật tự, giúp đỡ gia đình, chăm sóc ông bà, cha mẹ…
Cuộc vận động “Vì đàn em thân yêu” được đẩy mạnh đã tạo ra những kết quả tích cực với nhiều điểm sinh hoạt, vui chơi cho thiếu nhi, các buổi sinh hoạt văn nghệ, thể dục, thể thao, chăm sóc sức khoẻ, khám chữa bệnh, phát thuốc miễn phí, tặng quà cho trẻ em; huy động nguồn lực sửa chữa, nâng cấp, đầu tư trang thiết bị, phương tiện phục vụ hoạt động thiếu nhi, đặc biệt vào các dịp cao điểm như: Tháng hành động vì trẻ em, Ngày quốc tế thiếu nhi 01/6, chương trình “Đêm hội trăng rằm” nhân dịp Tết Trung thu, Tết nguyên đán... đã mang lại niềm vui, điều kiện sinh hoạt, ánh sáng tri thức đến với học sinh thiếu nhi có hoàn cảnh khó khăn.
Bên cạnh các phong trào được triển khai sôi nổi trong thiếu nhi, Hội đồng Đội các cấp cũng không ngừng được củng cố, nâng cao chất lượng đội ngũ phụ trách công tác Đội; cán bộ chỉ huy Đội, phụ trách Sao Nhi đồng luôn được quan tâm bồi dưỡng, tập huấn theo từng năm học; việc thực hành Nghi thức Đội, chương trình rèn luyện đội viên luôn được quan tâm và không ngừng đổi mới hình thức và nội dung sao cho phù hợp theo từng giai đoạn phát triển, đáp ứng với nhu cầu trong tình hình mới thông qua các Hội thi, trại huấn luyện kỹ năng công tác Đội, tập huấn Chỉ huy Đội các cấp.
Nhìn lại chặng đường 80 năm ghi dấu một xây dựng, rèn luyện và phát triển của tổ chức Đội với lớp lớp các thế hệ đội viên đã trở thành những nhà lãnh đạo, những công dân ưu tú của xã hội, những tiến sĩ, kĩ sư, bác sĩ, thầy cô giáo, những công nhân có bàn tay vàng, nhiều sáng tạo… Phát huy truyền thống vẻ vang trong 80 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự dìu dắt của tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và sự chăm lo của toàn xã hội, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh thiếu niên, nhi đồng của Bạc Liêu sẽ ra sức học tập và rèn luyện, sáng tạo không ngừng để biến những khó khăn, thách thức thành cơ hội để tiếp bước cha anh rèn đức, luyện tài, xây dựng tổ chức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh ngày càng vững mạnh, góp sức nhỏ bé của mình trong sự nghiệp xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp và văn minh.


